Związki – Trójkąt Wartości-Reguły-Przekonania

Wielokrotnie zdarza się, że związki między dwojgiem ludzi rozpadają się. Tutaj skoncentrujemy się na związkach damsko-męskich, chociaż poniższy artykuł możnaby odnieśc również do współpracy na polu biznesu, sportu czy jakimkolwiek innym, gdzie ważna jest więź i wspólny, częsty kontakt.

Co zatem decyduje, czy związek będzie udany, czy też nie? Często mawia się, że jest to kwestia dobrania się, albo po prostu szczęścia, farta. Dodatkowo, często mówi się o “docieraniu”. Jest to dość słuszna metafora, dlatego, że zawsze przy pracy dowolnej maszyny, na poczatku pojawiaja się zgrzyty, dlatego ze mikroskopijne róznice w budowie części dopiero musza zaniknąć przez… ścieranie. Ale jak to się robi? Jak się dotrzeć? Czy lepiej zamknąć oczy i liczyć, że może jakoś tak samo się wszystko ułoży, czy może lepiej świadomie podjąć decyzję?

[post-login]

Moim skromnym zdaniem, znacznie lepiej podjąć świadomą decyzję. Zrozumieć, że każdy człowiek jest sam w sobie jak środowisko, czy pogoda – jest tyle zmiennych wartości jak kierunek wiatru, opady, temperatura, a także tak odległe i pozornie nie mające wpływu na aurę czynniki jak plamy na Słońcu. Tymczasem to wszystko ma wpływ i jest tego tak mnóstwo, że nie da się z matematyczną precyzją wyliczyć na 100% dokładnie jaka będzie pogoda. Podobnie nie można oczekiwać, że druga osoba, którą spotkamy będzie idealnie do nas pasować.

Co zatem decyduje o powodzeniu lub porażce w związku? Są to trzy kluczowe rzeczy: wartości, reguły, przekonania.

1. Wartości.
Wartości to inaczej potrzeby. Są one jednak czymś głębszym, niz na przykład stwierdzenie przez kobietę: “potrzebuję się do ciebie przytulić”. Są to po prostu stany emocjonalne, których pragniemy doświadczać (przyciągane) lub unikać (odpychane). Dla każdego są inne, choć możliwe jest ustalenie pewnych wyznaczników dla pewnych grup czy tez typów ludzi, ale o tym innym razem.

Mamy dwa rodzaje wartości:
1. Pośrednie. Przykład: “Aby być szczęśliwym, potrzebuję dużo pieniędzy.” W tym przykładzie widzimy ewidentnie, że pieniądze nie są stanem emocjonalnym, zatem jest to tylko wartość pośrednia, prowadząca do zaspokojenia głębszych potrzeb. Zauważ, że fakt posiadania dużo pieniędzy może wywoływać różne uczucia i dawać różne rzeczy, w zależności od ostatecznych potrzeb. I tak np. pieniądze mogą dać poczucie władzy, poczucie bezpieczeństwa, przygody, bogactwa… Opcji jest całe mnóstwo, tak więc w tym przypadku poruszamy się nieco po omacku – możemy zgadywać, ale nadal może to być trudne.
2. Ostateczne. Przykład: “Aby być szczęśliwym, potrzebuję odczuwać poczucie bezpieczeństwa materialnego.” To jest ostateczna wartość, do której prowadziła nas wartość pośrednia.

Pozwólcie zatem, że przedstawię Wam dla ułatwienia przykład 5 wartości każdego rodzaju, chociaż zazwyczaj najistotniejszych i najbardziej przydatnych jest ok. 10. (Tutaj koncentrujemy się na wartościach ostatecznych w odniesieniu do związków, ale wartości moga być również rozpatrywane bardziej globalnie, np. pod kątem zycia całościowo).

Wartości przyciągane.
1. Bezpieczeństwo.
2. Stabilizacja.
3. Zmiany.
4. Miłość.
5. Niezależność.

Wartości odpychane.
1. Stagnacja.
2. Odrzucenie.
3. Samotność.
4. Poczucie winy.
5. Porażka.

Co zatem mówi nam ta hierachia wartości? Wyobraź sobie, że jesteś z dziewczyną, która właśnie takich stanów potrzebuje, aby czuć się szczęśliwie. Jeśli o tym wiesz, jesteś o krok bliżej do sukcesu, nie mniej jednak jeszcze bardziej pomogłaby Ci znajomość reguł, ale o nich za chwilę. (Nota bene: wszystkie nasze decyzje oparte są o potrzeby. Każda z nich jest automatycznie podejmowana na bazie tego, co znajduje się na jakiej pozycji w hierarchii. Przykładowo, na początku PU, w fazie A, kobieta ocenia mężczyznę bardziej pod kątem perspektyw zaspokojenie jej potrzeb, natomiast w późniejszym etapie bardziej skłania się kufaktycznemu zaspokojeniu potrzeb.)

Dlaczego ludzie wchodzą w związki i kontakty z innymi ludźmi? Z dwóch powodów.
1. Poprawienie zaspokajania aktualnych potrzeb. Gdy dzielimy z innymi emocje z innymi, znacznie bardziej intensyfikujemy doznania. Ludzie nawzajem się nakręcają i dzięki temu zaspokajają jeszcze bardziej swoje potrzeby.
2. W ogóle zaczęcie zaspokajania potrzeb. Niestety, ale aby czuć się kochanym, akceptowanym społecznie, bezpiecznym emocjonalnie czy też spełnionym seksualnie potrzebujemy zazwyczaj innych ludzi.

ĆWICZENIE:
1. Wypisz swoje wartości przyciągane i odpychane, po od 7 do 10 każdego rodzaju z nich.
2. Ustaw je w kolejności malejącej, czy od najprzyjemniejszej i najważniejszej, do mniej przyjemnej i mniej waznej (lub od najgorszej do najmniej najgorszej).

2. Reguły.
Reguły to pewne zasady, które mówią nam, kiedy dana wartość jest zaspokojona. Przykładowo, nie tylko sama wartiość przyciągana bezpieczeństwa jest dość wieloznaczna, ale może być również wiele sposobów na jej zaspokojenie. Oto przykłady:

Bezpieczeństwo.
– bezpieczeństwo fizyczne;
– bezpieczeństwo emocjonalne;
– bezpieczeństwo materialne;
– “on zawsze przy mnie będzie”;
– bezpieczeństwo pod kątem wierności;
– etc., etc., etc…

Możemy dotrzeć do tego, co każde z nich oznacza i jak jest możliwe jej zaspokojenie, zadając pytanie: “co musi się stać, abyś poczuł/poczuła… (nazwa wartości)”.

Bezpieczeństwo.
– bezpieczeństwo fizyczne – “muszę wiedzieć, że jest silny, nie boi się konfrontacji i w razie czego będzie mnie bronił”;
– bezpieczeństwo emocjonalne – “nie może mnie obrażać ani bezpodstawnie źle traktować, musi byc stabilny emocjonanie i nie wybuchać”;
– bezpieczeństwo materialne – tutaj może byc wiele różnych opcji, dlatego, że dla każdej kobiety może być inna odpowiedź, przykładowo:
– 25 lat, singiel: “musi być w stanie zapewnić mi wsparcie, od czasu do czasu kupic prezent, najwazniejsze, żeby sam sie utrzymywał i był obrotny, rokujący na przyszłość”;
– 30 lat, myśląca już o ustabilizowaniu się: “musi być w stanie zarobić na rodzinę, mieć własne mieszkanie i samochód, utrzymać mnie w momencie, gdy będę w ciąży oraz opiekować się dziećmi”;
– 40 lat, kobieta samodzielna, rozwódka: “nie musi wspierać mnie finansowo, byle by sam sobie radził”;
– “on zawsze przy mnie będzie” – “muszę wiedzieć, że gdy będę miała problemy zjawi się przy mnie”;
– bezpieczeństwo pod kątem wierności – tu znowu możemy mieć kilka opcji, np. “nie ogląda się za innymi, spędza cały swój wolny czas ze mną” (jak widzicie reguła ta jest dla większości trudna do spełnienia, a więc trudno jest zaspokoić tę wartość tej osoby), “wciąż i wciąż chce się ze mną kochać i często do mnie dzwoni”,“może robić co chce, wychodzić gdzie chce i z kim chce, ale nie ma przede mną sekretów i mówi mi wszystko” (dla większości ta reguła jest całkiem prosta do spełnienia przez większość ludzi, więc jest bardziej otwarta);
– etc., etc., etc…

Jak widzisz, każdy ma swoje reguły i zależą one czasami bardzo od danej osoby. Gdy już zaczniesz wypytywać się ludzi jakie mają wartości, bardzo szybko dostreżesz, że niektórzy mają takie reguły ich zaspokojenia, o których nigdy byś nie pomyślał.

ĆWICZENIE:
1. Zastanów się, jakie masz reguły odnośnie wszystkich wartości, które wcześniej wypisałeś. Możesz dla ułatwienia uzupełnić to zdanie: “Abym poczuł … musi się wydarzyć …”.
2. Przeanalizuj swoje reguły i z lekką dozą samokrytycyzmu i dystansu wobec samego siebie sprawdź, czy przypadkiem niektóre z tych reguł nie są zbyt trudne do zaspokojenia. Jeśli tak, zastąp sobie je nowymi.
3. Pamiętaj, że nie możesz oczekiwac od innych więcej niż sam jesteś w stanie zrobić!

3. Przekonania.
Przekonania są to pewne uformowane koncepty, które z góry zakładają:
1. jakie są nasze i innych możliwości;
2. co może byc zrobione;
3. jakimi rzeczy są;
4. jakie są uniwersalne prawa rządzące światem, równiez prawa ustalone przez konkretne grupy społeczne.

Są trzy stopnie siły przekonań:
1. Opinia – jest to najlżejsza opcja, dość łatwo i szybko można ja zmienić.
2. Przekonanie – jest to już trudniejsza rzecz do zmiany, osoba ma zazwyczaj ugruntowaną opinie na dany temat.
3. Przeświadczenie – najtrudniejsze do zmiany, nierzadko jest to wynik wieloletnich doświadczeń, albo po prostu wytrwałości w działaniu, przykładowo członkowie sekty mogą być absolutnie przeświadczeni, że mają tajemnicę do zbawienia.

Ważna uwaga: chociaz nierzadko przekonania są ogólnie formowane w oparciu o pozyskane informacje i doświadczenia, to my wybieramy świdomie lub nie, jakie nadamy znaczeni temu, co się z nami dzieje. Przykładowo, można spotkać ludzi sparaliżowanych jak Stephen Hawking, a także takich, co pragną jedynie śmierci. Zatem należy z góry wnioskując na podstawie wydarzeń z życia danej osoby (albo czegokolwiek innego), że prawdopodobnie ma takie, albo inne przekonania,zachować maksymalna ostrożność.

Zazwyczaj przekonania dzielą się na dwa rodzaje:
1. Globalne – “życie jest jak taniec”, “miłość jest piękna”, “mężczyźni myślą tylko o jednym” ;).
2. Warunkowe – “jeśli nie będę miły dla dziewczyn, to żadna się ze mną nie prześpi”, “jeśli byłbym przystojny, to miałby, większe powodzenie”, “jeśli zacznę ostro trenować PU, w końcu osiągnę sukces”.

Jeżeli mówimy o przekonaniach, warto nadmienić, że są one sposobem, w jaki określamy naszą mapę. Przekonania mają za zadanie notowanie powtarzających się znajwisk i ich znaczenia, abyśmy mogli przewidywać wydarzenia, które nasze działania wywołają. Dzięki temu możemy planować swoje działania. Przekonania zatem są pomocne, ale czasami krępują, dlatego, że zawsze są subiektywne. Bądź świadom, że każdy ma swoje przekonania, również i Ty, i nie mają one nic wspólnego z rzeczywistością.

ĆWICZENIE: 
1. Wypisz swoje przekonania globalne i warunkowe dotyczące kobiet i związków. Zastanów się, skąd one się wzięły? Być może Twoje przeszłe doświadczenia, być może Twoich znajomych, a może jest to kwestia sytuacji rodzinnej?
2. Zastanów się, czy nie byłoby warto część z nich zmienić na bardziej pozytywne? Jeśli tak to, zrób to!

Mam nadzieję, że udało mi się skrobnąć coś ciekawego i naświetla Wam to sposób w jaki wartości, reguły i przekonania wpływają na wasze życie i relacje. :)Jest to dość ogólnikowy artykuł i maksymalnie skrótowy, jeśli jest coś niepewnego – pytajcie! 🙂

Pozdrawiam ciepło,
Merlin

P.S. Czy chcecie uzyskać więcej informacji na temat tego, jak sprytnie, gładko i delikatnie dowiedzieć się, jakie dana osoba ma wartości, reguły i przekonania?